Mersin’in önemli kültür turizm noktalarından Anemurium Antik Kenti’nde kazı çalışmalarına her yıl düzenli olarak aralıksız bir şekilde sürdüren ekipler, 2024 yılındaki kazılarda Liman Hamamı’nda ilk defa 2 bin yıl öncesine ait olduğu değerlendirilen dönemin bir güreş sporcusunu onurlandıran 13 satırdan oluşan bir yazıt buldu.
Anamur ilçesinde Akdeniz kenarında yaklaşık 600 dönümlük bir arazide yer alan Anemurium Antik Kenti’nde Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Konya Selçuk Üniversitesi adına Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Tekocak başkanlığında birçok disiplin ve üniversitelerden akademisyen ile öğrencilerden oluşan ekip tarafından kazı, araştırma ve restorasyon çalışmaları yıl boyunca aralıksız sürüyor. Tarihi dokusu ile 2 bin yıl öncesine ait birçok iz barındıran kentte ekipleri heyecanlandıran yeni keşifler de yaşanmaya devam ediyor. Geçen yıl Roma Dönemi’ne ait giyimli bir kadın heykeli bulunan antik kentin Liman Hamamı’nda yine heyecan verici bir buluntu ortaya çıkarıldı. Kazı ekibi, 120 santim yüksekliğinde 50 santim genişliğinde 13 satırdan oluşan bir sporcu onurlandırma yazıtına ulaştı. Bir aylık bir çalışmayla tamamen çevresi temizlenerek ortaya çıkarılan yazıtın üzerinde o dönemde yaşamış bir kişinin kendi adına 5 yılda bir düzenlemiş olduğu ve 2’ncisi gerçekleştirilen güreş müsabakasında birinci olan ’Kaikilianos’ adında bir sporcunun adının geçtiği ifade edildi.
"Her geçen gün yeni bir şeyler keşfediliyor"
Anemurium Antik Kenti’nde kazı ekibinden bilgi alıp açıklama yapan Vali Ali Hamza Pehlivan, "Burası sadece Mersin için değil bütün ülkemiz için ziyadesiyle önemli. İlgi çeken, insanlık tarihine ışık tutan antik kentlerimizden birisi. Burada belirli bir süreden beri arkeolojik kazılar devam ediyor. Öncelikle antik kentin ortaya çıkarılması için çalışmalar yapılıyor. Yapılan çalışmalarda antik kentin M.Ö. 1. yüzyıla kadar geçmişe gittiği ve M.S. 7. yüzyıla kadar kesintisiz bir yaşamın olduğu ortaya çıkarılmış durumda. Ve her geçen gün yeni bir şeyler keşfediliyor. Bu da hepimizi sevindiriyor. Bugün yine heyecan uyandıran bir eserin toprak altından çıkarılışına tanıklık ediyoruz. Sahil veya Liman Hamamı olarak nitelendiren yapının içinde bir yazıt keşfedildi. Bu yazıtın üzerinde ilginç ifadeler var. Bu yazıttan anlıyoruz ki o dönem M.S. 2. yüzyılda düzenlenen bir müsabaka var. Bu güreş alanında yapılan bir müsabaka. Bu müsabakada ’Kaikilianos’ isminde bir sporcu başarı elde ediyor, onu onurlandırmak adına yazıt yapılıyor. Bundan anlıyoruz ki o dönemde burada kurulan şehir hareketli bir şehir. Sporda, güreş branşında böyle bir organizasyonun yapılması o dönemlerde spora verilen önemi ortaya koyuyor. O dönemler de yerel ve olimpiyatlar niteliğinde yarışmaların yapıldığı kayıtlardan ve arkeolojik çalışmalardan öğreniyoruz. Yarışlardan derece alanların ödüllendirilmesi de spora verilen değerin önemini ortaya koyuyor" dedi.
"Anemurium Antik Kenti UNESCO’ya aday"
Çeşitli eserlerin çıkmasının antik kentin daha da ilgi odağı olmasını sağlayacağına değinen Vali Pehlivan, "İlimiz de sayısız eserimiz var. Bunların 4’ü UNESCO listesinde. Biz ilave 3 mirasımızı daha UNESCO’ya teklif etmek üzere bilimsel çalışmalarını başlatmış durumdayız. Onlardan birisi de Anemurium Antik Kenti. Şu anda dosyası hazırlanıyor. Bu hazırlıklar yapılırken bunun gibi ortaya çıkartılan yazıtlar ve eserler de buranın öncelik konusuna büyük katkılar sağlayacaktır" diye konuştu.
"13 satırdan oluşan sağlam bir yazıtı ilk defa buluyoruz"
2018 yılından itibaren T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile bakanlık ve Selçuk Üniversitesi adına antik kentte kazı çalışmaları yürüttüklerini hatırlatan Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Tekocak, "2024 yılında ’Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında Anemurium Antik Kenti’nde Merkez A Yapısı, Liman Hamamı ve kentin farklı alanlarında kazılar yürüttük. Liman Hamamı geçen yılda olduğu gibi bu sene de bize çok önemli buluntular verdi, bilgiler sundu. Geçen yıl buradan bir sağlık tanrıçası heykeli bulmuştuk, bu sene de sporcuya ait bir yazıt bulduk. Yaklaşık 120 santim yüksekliğinde 50 santim genişliğindeki bir altar, sunak yada heykel kaidesi diyebileceğimiz bir arkeolojik materyalin üzerinde 13 satırdan oluşan sağlam bir yazıtı ilk defa buluyoruz. Önemli olan da bu yazıtın üzerinde yarışmayı düzenleyen kişi, ödül alan kişi ve yarışmanın hangi kategoride olduğunu biliyoruz. Burada Milattan Sonra 2. yüzyılda yaşamış ’Flavianus’ adında biri kendi adına her 5 yılda bir yarışma düzenliyor. Ve ikinci defa düzenlenen bu yarışmada güreş müsabakasında ’Kaikilianos’ adlı bir sporcunun yetişkin kategorisinde şampiyon olduğunu öğreniyoruz. Bu sporcu sadece ödül almakla kalmamış. Bu sporcu o kadar önemli ki onun adına bir onurlandırma yazıtı hazırlanmış. Bu yazıtın üzerinde muhtemel sporcunun heykeli bulunmaktaydı. Belki de bu kişi başka yerlere de gidip müsabakalara katılmış ve yarışmalar kazanıp ödül almış olmalı" ifadelerini kullandı.
"Antik çağda sporcu yetiştirmiş"
Daha önce ele geçen yazıtlara baktıklarında Anemurium Antik Kenti’nin antik çağda bir sporcu yetiştirme merkezi olduğuna yönelik bilgiler olduğunun altını çizen Tekocak, "Hem ulusal hem de uluslararası düzeydeki yarışmalara bu sporcuların gittiğini ve oralarda ödül aldıklarını biliyoruz. Dolayısıyla Anemurium Antik Kenti Doğu Akdeniz deniz ticareti güzergahında yer alan bir liman şehir olmasının yanı sıra aynı zamanda antik çağda önemli sporcu yetiştirme merkezlerinden biri olmalıydı" şeklinde konuştu.
Bugün olduğu gibi antik çağda da sporun evrensel ve birleştirici bir yönü olduğunu vurgulayan Tekocak, Anemurium Antik Kenti’nin de bunu fazlasıyla hissettiğini ve bu konuda yatırımlar yapmış olduğunu gördüklerini, bu yazıtın bu anlamda kent için oldukça önemli ve yeni veri olduğunu söyledi.
Tekocak, aynı zamanda yazıtın kendileri için çok heyecan verici olduğunu çünkü ilk defa 13 satırlık eksiksiz bir yazıt bulduklarını sözlerine ekledi.