Tarsus Hinterlandı Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesiyle Taş Devri Kanıtları Belgelendi
Tarsus Ticaret ve Sanayi Odasının Tarsus Tarihi çalışmalarına verdiği destek ve katkılar 2022 yılında çok verimli canlı belgeler bulunarak devam ediyor. Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Arkeolog Doç. Dr. Deniz KAPLAN, Tarsus Ticaret ve Sanayi Odasının 2022’de düzenlediği Basın Toplantısında çok önemli tarihi bilgileri, tarihi belge ve kalıntıları kamuoyuna basın yoluyla açıklamıştı. 2022 yılını tamamladığımız için bu önemli ve özverili çalışmalar gündemde kalıp, kamuoyu tarafından bilinsin diye yeniden kaleme aldım.
Basın Toplantısına, Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı H. Ruhi KOÇAK ile Başkan Yardımcısı Fuat TOGO ve bizzat Tarsus Müze Müdürü Doğukan ALPER de katılmışlardı.
Doç. Dr. Deniz KAPLAN konuşmalarına başlarken, çok önemli detaya vurgu yaparak Tarsus Hinterlandı Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesine duyarlılık gösteren, Ticaret Sanayi Odası Başkanlığına ve özellikle Ruhi KOÇAK ile Fuat TOGO’ya tarihi araştırmalarında sağladıkları maddi-manevi desteklerinden dolayı çok teşekkür etti. Çünkü yapılan bu destek olmasaydı bulgulara ulaşılamazdı.
2016 ile 2022 yılları arasında hızlandırılarak ve çalışma alanları genişletilerek çok kapsamlı bir araştırma haline gelen çalışma mücadelelerini tek tek anlattı. Öncelikle Gözlükule Bölgesi, ardından Sağlıklı Köyü Antik Yolu güzergâhındaki tüm Tarsus Köylerine yayılan tarihi çalışmalarda Hititler dönemindeki bulgulara rastlandığını açıkladı. M.S. 222 ile 235 yılları arasındaki süreçleri anlatan yazıtlar ve el aletleri bulunduğunu fotoğraflarıyla yerinde göstererek kanıtladı.
TARSUS HİNTERLANDI
2016 yılından itibaren TARSUS HİNTERLANDI denilen kent merkezi dışında kalan Tarsus’un dağlık arazisinde gerçekleştirilen arkeoloji çalışmaları Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası desteğiyle ORTA ÇAĞA kadar uzanan tarihi bulgulara, ardından 2020 sonrasındaki çalışmalarla TAŞ DEVRİNE kadar uzanan tarihi yazıtlara ve tarihi eşya ile bulgulara ulaşıldı.
Yazılarımda sürekli dile getirdiğim Tarsus’un tarihte hep BAŞKENT olduğu gerçeğine Doç. Dr. Deniz KAPLAN da değindi. Tarsus’un Donuktaş TAPINAĞI gibi DAĞLIK BÖLGELERİNDE de iki ayrı TAPINAK bulundu. Çalışmaların bitmesine birkaç köy kalmış. Araştırmalarda KIRIT KÖYÜNDE büyük bir Antik Zeytin Atölyesine, Antik Zeytin Kırma Taşlarına rastlandı. Büyük bir fabrika gibi duvarlarıyla ve içindeki kırma taşlarıyla antik çağdan şimdiki zamana el sallayan bir işletme Tarsus’a geçmişten göz kırpıyor. Ve Tarsus’un ANTİK KENT olduğuna bir büyük eser daha damgasını vurarak bizlere geçmişten el sallıyor…
Tarsus’un dağlık arazisi çalışmalarında yine GÖÇÜK Köyünde HAMAM bunlundu. Ardından HACI HAMZALI Köyünün KALESİNDE tam tepede bir ANTİK YAPI var, burası bir İBADETHANE. Yapılan araştırmalarla daha gerideki tarihlere ait bilgilere ulaşılınca tıpkı Donuktaş gibi Hristiyanlığa ait ibadethane olmadan önce bu yapının bir TAPINAK olduğu anlaşıldı. Bu bölgelerde yaşayanların daha önce Yahudi olup sonra Hristiyanlığı seçerek TAPINAKLARI İBADETHANELERE ÇEVİREREK yaşadıkları belgelenerek bir kez daha ortaya çıktı.
SARI ŞIH Köyünde bir çift eşin mezarına, iki LAHİT’e ulaşıldı. Bu iki mezarda yatan eşlerin bulundukları yörede ZAMANIN ZENGİNİ oldukları mezardaki yazıtlardan, şekillerden, eşyalardan ve bulgulardan anlaşılıyor.
TARIM TANRIÇASI KARSAİDİS İBADETHANESİ
Tarsus’un KAPIZ denilen yöresinde MEŞELİK-KEŞBÜKÜ civarında TARIM TANRIÇASI KARSAİDİS için yapılmış bir İBADETHANE bulundu. Yine aynı yörede OPSİDYEN denilen tarihte Kesici Alet olarak kullanılan taşlar bulundu. Bu taşlar tarihte üretim merkezlerinde ve yaşamda süs eşyası olarak kullanılmış. Antik tarihteki adı OPSİDYEN. Çalışmaların yapıldığı bu dağlık arazi bölgesinin daha önce GÖZLÜKULE KAZILARINDA bulunan tarihi süreçten DAHA ESKİ OLDUĞU OPSİDYEN TAŞLARI İLE DE KANITLANMIŞ OLDU.
TARSUS’UN EN ESKİ HEYKELİ ve İSİS KAVMİNE AİT YAZITLAR BULUNDU
Tarsus dağlık arazisinde TARSUS HİNTERLANDI olarak adlandırılan bölgede yine EN ESKİ HEYKEL bulundu. Antik Tarsus hakkında bilgi veren YAZITLAR bulundu. Arkeolog Doç. Dr. Deniz KAPLAN Ekibiyle birlikte yazıtlardan çok faydalandıklarını ayrıca geniş bilgilerle açıkladı. KEŞBÜKÜ yakınlarında bulunan heykel ve yazıtlar ESKİ YUNANCA alfabesine ait. Şimdiye kadar bulunan tarihi bilgilerle Tarsus’un hangi kabilelerden (kavimden-boylardan) oluştuğunu biliyorduk. Bu yazıtla Tarsus Antik Tarihini artık tamamen kabul ederek İSİS Kavmine ait yaşamın Tarsus’ta başlayıp hüküm sürmüş olduğu Tarsus Hinterlandı Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesiyle resmen kanıtlandı.
Doç. Dr. Deniz KAPLAN; çalışmalar bittiğinde ULUSAL MEDYA önünde açıklamaların yapılacağını, bulunan kanıtları, yazıt belgelerini ve antik eşyalarla birlikte çok güzel bir tanıtım programı yapacaklarını açıkladı.
2016’da başlayan Tarsus Hinterlandı Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesi, 2022 yılında bulunan TARİHİ ANTİK YOL ve bilgilerin izinin sürülmesiyle hızlandı. Ankara Yolu üzerindeki tüm köylerde KIZILÇUKUR ve ALİBEYLİ’den başlayarak çalışmalar heyecanla hız kazandı. Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz KAPLAN ve Ekibi köylerdeki tüm ÖREN Yerlerini incelemeye devam ediyor. Tarsus’un tüm dağlık arazisindeki köylerin birkaçı hariç neredeyse tamamı incelendi. İncele sonuçlarını şu ana kadar iki kitapta topladı. Birinci kitabı Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası desteği ile ikinci kitabı Tarsus Belediyesi desteği ile yayımlattı. Şimdi üçüncü kitabı bu çalışmalar sonucuna yer verilerek yayımlanacak.
TARSUS Antik Tarihinin, 20 BİN ile 30 BİN Yıl Öncesine Dayandığı Kanıtlanmış Oldu
Dünya tarihinde 20 BİN ile 30 BİN yıl öncesi aralığında üretimde ve yaşamda kesici alet olarak kullanılan ve bu aletlerle yapılan işlerin Tarsus Dağlık kesimlerindeki Arkeoloji Adı TARSUS HİNTERLANDI olan bölgede bulunan yerlerde kullanılmış. Böylece bulunan bu taşlar ile Tarsus Tarihinin 20 BİN yıl ile 30 Bin yıl arasında hüküm sürdüğü de kanıtlanmış oldu.
Tarsus OLUKOYAĞI Köyünde ORTA ÇAĞA ait kalıntılar bulundu. ULAŞ Köyünden başlayıp, 3,5 metre uzunluğunda 4 metre genişliğinde KEŞBÜKÜ mevkiine kadar giden ANTİK YOLUN sadece bu bölümü bulundu.
Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz KAPLAN ve Ekibi, Göçer Yollarını da inceliyor. Göçer Yolları üzerindeki ROTALARDA yaşanılmış kanıtlara rastlanılıyor.
Çamlıyayla’dan Ereğli’ye giden Antik Göçer Yolunda Taş Devrinde SEDİR AĞAÇLARININ kesilip bu yol üzerinden Ereğli’ye götürüldüğü kanıtlandı. Müthiş bir coğrafyaya sahip olan Tarsus Hinterlandı tarihe daha çok ışık tutacağı önemle gözüküyor.
Tarsus Hinterlandında ayrıca Orta Çağ ve Taş Devrine ait yaşanıldığı, bulunan Antik HANLAR, HAMAMLARLA ispatlanmış oldu. KOZOLUĞU ve SARI ŞIH alanına kadar antik yollara ulaşıldı. Antik Yollar üzerinde HANLAR, HAMAMLAR mevcut.
Bulunan bu Antik Yollar üzerinde çok fazla TARİHİ ÇEŞMELER de var.
YÜRÜYÜŞ ROTASI PROJESİ
Doç. Dr. Deniz KAPLAN; “Bu yol üzerinde Yürüyüş Rotası belirleme Projesine başladık. Dağ Yürüyüşleri gezilerinde Tarsus Hinterlandının da bulunması için çaba harcayacağız. Projeyi geliştirdiğimiz yol üzerinde restore edilebilecek KOZOLUK’TA bir HAN bulduk. KOZOLUK Han olarak restore edilip turizme kazandırılabilir. Tam 7 kilometrelik bir dağ yolu ve bu Han hazır bulunmuş, sadece el atmamızı, yaşama yeniden kazandırmamızı bekliyor” dedi.
Önemli projeleri açıklamaya devam eden KAPLAN; “Restore ederek turizme kazandırmanın yanı sıra bölgedeki okullarda bölgenin tarihini anlatan eğitim programlarının projesini de hazırlıyoruz. Ayrıca Tarsus’la ilgili yeni bir tarih dizi programı Tarsus’a yakışır şekilde yeniden yapılmalıdır. Bu konularda çalışmalarımız bitmeden kolları sıvayıp projelerimizi de ayrıca şekillendiriyoruz” dedi.
PALEOLİTİK ÇAĞ (Taş Devri)
Paleolitik Çağ günümüzden 2 milyon yıl önce yaşama başlamıştır. Paleolitik Çağda insanlar kesici aletleri çok fazla kullanırlardı. El baltaları, taş bıçaklar, kazıyıcılar, oklar, mızraklar gibi. Tarsus Hinterlandında PREHİSTORİK aletler bulundu. Bunlar kesici taşlar olup taş devrinde Taş Bıçaklar ve Kazıyıcılar olarak adlandırılıyor. M. Ö. 2. Yüzyılda yaşamda önemli yer alan bu kesici aletler Tarsus Antik Tarihi için çok önemli belge ve bulgulardır.
Tarsus Ticaret ve Sanayi Odasının Tarsus ve Mersin Basınına düzenlediği bu verimli ve bir o kadar geleceğe ışık tutacak, her alanda Tarsus’a faydası olacak tarihi çalışmayı nefesimiz kesilerek dinledik ve videoda belgeleriyle izledik.
Tarsus Ticaret Odası Başkanı H. Ruhi KOÇAK, Doç. Dr. Deniz KAPLAN’a şu soruyu sordu; “Eğer size sonsuz imkânlar tanınsaydı, bulduğunuz araştırmalar sonucunda daha neler yapardınız?”.
Doç. Dr. Deniz KAPLAN; “Bulduğumuz tarihi bilgilerin her alana ulaştırılmasını, eğitimde kullanılmasını, tanıtılmasını sağlayarak, Tarsus adına tarihi anlamda neler yapılabilecekse elimizden geldiğince yapıp, çalışmalarımıza daha da büyük çapta bir ekiple bölgemizde devam ederdik” dedi.
Sorulan bu anlamlı soru ve verilen bir kadar önemli yanıtla yüreğimize tuz serpercesine TARSUS’U SAHİPLENENLERİN olduğunu görmek beni bir Tarsuslu olarak ve bir Basın Mensubu olarak memnun etmişti. Tarsus için yapılacak her çalışma önemlidir. Tarsus Ticaret ve Sanayi Odasına ve Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz KAPLAN ve EKİBİNE sonsuz teşekkürlerimi iletir, başarılarının devamını dilerim.
Beyhan BALABAN
Cumhuriyet’in KALEMİ