Genco Erkal, Türk tiyatrosunun en değerli isimlerinden biri olarak anılacak. Sanat hayatına adadığı ömrü boyunca, tiyatro sahnelerinden eksik etmediği varlığı, izleyicilerinin kalplerinde derin izler bıraktı. O, sadece bir oyuncu değil, aynı zamanda bir yönetmen, çevirmen ve yazardı. Onunla birlikte sahneye çıkan herkes, ondan çok şey öğrenmiş ve ilham almıştı.
1938 yılında İstanbul’da doğan Erkal, İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nde eğitim gördü. Ancak tiyatroya olan tutkusu, onu bu alanda bir kariyere yönlendirdi. 1962 yılında Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu'nda profesyonel oyunculuğa adım attı. Kısa sürede dikkatleri üzerine çekti ve Türk tiyatrosunun en önemli isimlerinden biri haline geldi.
Genco Erkal’ın sanata katkıları saymakla bitmez. Tiyatro alanında pek çok ödül kazandı, ulusal ve uluslararası alanda birçok festivalde sahne aldı. Onun önderliğinde, 1969 yılında Mehmet Akan, Şevket Altuğ, Ferit Erkal, Arif Erkin Güzelbeyoğlu ve Nurten Tunç ile birlikte kurdukları devrimci bir tiyatro topluluğu olan Dostlar Tiyatrosu, toplumsal sorunlara değinen oyunlarıyla adından söz ettirdi. Birçok oyun sergilemelerinin ardından Dostlar Tiyatrosu’nun kadrosu salonsuzluk ve bütçe sorunları sebebiyle 1980’lerde dağıldı ve Dostlar, prodüksiyon tiyatrosu olarak oyunlar sahnelemeye devam etti.
Nazım Hikmet, Bertolt Brecht, Aziz Nesin gibi yazarların eserlerini sahneye taşıyarak, Türk tiyatrosunun gelişimine önemli katkılarda bulundu.
Erkal, yalnızca sahnede değil, ekranlarda da iz bıraktı. Sinema ve televizyon projelerinde yer aldı, unutulmaz karakterlere hayat verdi. Onun oyunculuğu, derinlikli ve çok boyutluydu; izleyiciyi düşünmeye, sorgulamaya ve hissetmeye yönlendirirdi.
Genco Erkal’ın vefatı, Türk tiyatrosu için büyük bir kayıp. Ancak onun mirası, sahnelerde, kitaplarda ve izleyicilerin zihinlerinde yaşamaya devam edecek. O, yaşamı boyunca sadece sanatla değil, aynı zamanda insanlıkla ilgili değerleri de savundu. Adaleti, eşitliği, özgürlüğü ve barışı oyunlarına taşıdı. Sosyalist mücadelenin en büyük kahramanlarından biriydi.
Genco Erkal, sanatın ve insanlığın büyük savunucusu olarak hatırlanacak. Onun anısı, sahnelerde yankılanacak ve tiyatro severlerin hafızasında daima canlı kalacak. Işığı sonsuz olsun. Doğanın yüreğinde dinlensin. Gönüllerimizde yaşayacak.
Vefatından önce paylaştığı şiiri, hep beraber okuyalım.
"Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın!
Sizi canımda canımın içinde, kavgamı kafamda götürüyorum.
Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın...
Resimlerdeki kuşlar gibi dizilip üstüne kumsalın, mendil sallamayın bana. İstemez...
Tek hecesiz elveda"
Yusuf Ziya AK