1700 lü yıllarda Hz peygamberin ana babasının mümin olup olmadığı tartışılırken, Newton optik kitabını yayınladı, Volta ilk elektrik bataryasını yapıyordu.
1700'ler de firavunun imanla ölüp ölmediği tartışılırken James Watt ilk buharlı makineyi yaptı, Montgolfier kardeşler ilk uçan balon yolculuğunu gerçekleştirdiler.
Osmanlı Muhyiddin Arabi'nin şeyh-i ekberliğini tartışırken Trevitchik ray üzerinde giden ilk treni 1804 te yapıyordu.Osmanlı tütün ve kahvenin haram olup olmadığını tartışırken Avrupalı steteskobu bulmuş, Ampere ilk ampermetreyi yapmış, Faraday elektromanyetik kuraları geliştirmişti.
Osmanlı ezanı güzel sesle okumanın gereğini tartışırken Londra da ilk yeraltı metrosu yapılmış, Plante ilk aküyü yapmış, Graves Otis ilk asansörü bulmuştu.
Osmanlı Yezit'e lanet edip etmemeyi tartışırken Cooke ve Wheatstone ilk telgrafı buldu.Osmanlı medresesi türbe ziyaretlerini tartışırken, Lavoisier kütle korunumu yasasını buluyor ve kimyanın temellerini atıyordu.
Yozlaşan medreseler, selamlaşırken eğilmeli mi gibi, önemli (!) bir soruya yanıt ararken J.J Thompson atomun yapısındaki elektronları keşfediyordu.
Osmanlı okyanuslara dayanıklı gemi yapamadı, yobazlara dayanıklı kafa yapısı geliştirecek bir felsefe oluşturamadı.
YANİ; Osmanlıyı her şeyden önce bilimi görmemek felsefeden ve bilimden uzak olmak ve tasavvuf ve tarikatlara saplanmak yıktı...