Bu yazı dizisinin 1. ve 2.Bölümünü, yazının sonundaki “Yazarın Diğer Yazıları” bölümünden okuyabilirsiniz.                    

1 KASIM 1987:SHP MERSİN 1. BÖLGE MİLLETVEKİLİ ÖN SEÇİMİ

Mersin Tevfik Sırrı Gür Lisesinden yapılan ve Mersin Merkez İlçeye kayıtlı 30 Bin civarındaki SHP üyesinin oy kullanabileceği ön seçimde 36 Aday Adayı yarışmıştı.  İptal edilen Merkez yoklamasıyla 2.sıradan aday gösterilen, ancak bazı kesimlerin baskısıyla istifa ederek adaylıktan çekilen Mustafa Uçar tekrar Aday Adaylığı başvurusu yapmadığından dolayı ön seçime katılmamıştı. Ön seçime katılan 36 Aday adayı tüm olanaklarını kullanarak, Partiye üye olan yatalak hastaları dahi otomobillerle, minibüslerle kendileri için oy kullansınlar diye Tevfik Sırrı Gür Lisesine taşımışlardı.  Saat 17.00 de oy kullanma işlemi sona ermiş, oy sayımına geçilmişti. Oy sayım işlemi devam ederken aniden elektrikler kesilmiş, ortalık bir anda karışmıştı. Bazı gruplar elektrik kesintisini fırsata çevirmeye çalışmışlar,  bunda kısmen de olsa başarılı olmuşlardı. Acaba o günde trafoya kedi mi girmişti, bilemiyorum. Seçim sonuçları hayali üye kayıtlarını tüm açıklığıyla gözler önüne sermişti. 30.000 Üyeli Mersin Merkez İlçede 36 Milletvekili Aday Adayı tüm olanaklarını seferber ederek, ancak ve ancak 9.623 üyeyi sandığa taşıyabilmişti. Partiye sahip çıkan gerçek üyeler ön seçimde oy kullanmaya gelen 9.623 üyeydi.         Ön Seçim sonucunda Mersin Merkez İlçe ile Tarsus İlçesinin oluşturduğu, 1’i kontenjan adayı olmak üzere 6 Milletvekilinin seçileceği 1. Bölgedeki ilk 3 sıra aşağıdaki gibi oluşmuştu.                                                                                                         

SHP Genel Sekreteri Fikri Sağlar kullanılan 9.623 oyun 3.729’unu alarak 1.sırada yer almıştı.                                                                                                                                                                                                                   2. Sıra Ekin Dikmen                                                                                                             3. Sıra Ethem Cankurtaran                                                                                        

Tarsus İlçesinden İstemihan Talay ise Ön seçim sıralamasında ilk 3 sırada Tarsuslu aday olmamasından dolayı Tarsus İlçesinden oy getirmesi amacıyla kontenjan adayı gösterilmişti.  Kontenjan Adayı gösterilen Talay SHP’nin 1.Bölgede 1. Parti çıkması durumunda Milletvekili olabilecekti.                                                                                              Eski İçel olarak tanımlanan Erdemli, Silifke, Anamur, Gülnar ve Mut İlçelerinden oluşan 2. Bölgeden ise 3 Milletvekili seçilecekti.

HAYALİ ÜYELER YILLARCA SHP’NİN KAMBURU OLMUŞTU.                                                                                                                          

Ön seçime katılan 9.623 Üye dikkate alındığında kayıtlı diğer 20.Bin civarındaki üyenin hayali üye olduğu gerçeği ortaya çıkmıştı. Bu hayali üyeler Partinin sırtında yıllarca kambur olarak kalmış, 1995 Yılında CHP ile birleşinceye kadar bu hayali üyelerin kimler olduğu her nedense saptanmak istenmemişti.  Hayali üye yapısının en bariz örneklerinden biri ise 450 Üyesi olan Çankaya Mahallesinde yaşanmış, 29 Kasım 1987 seçiminde SHP’ye bu mahalleden 305 oy çıkmıştı. Diğer bir ifadeyle Partinin 145 üyesi bu durumda SHP’ye oy vermemiş gözüküyordu. Daha sonra kabul edilen tüzükle mahalle ve köylerin delege sayıları genel seçimlerde alınan oylara göre belirlenmiş, delege sayılarını belirlemedeki bu hatalı uygulamaya son verilmişti.

29 KASIM 1987 MİLLETVEKİLİ SEÇİM SONUÇLARI SHP AÇISINDAN BEKLENDİĞİ GİBİ OLMAMIŞTI.                                                                                                                    

1987 seçimleri %93,3’lük katılım oranıyla, katılımın en yüksek olduğu seçim olarak Türk Siyasi hayatında yerini almıştı.  Bunun yanı sıra 12 Eylül sonrası yasaklı olan Demirel, Erbakan, Ecevit ve Türkeş ile 12 Eylül Konseyinin veto ettiği Erdal İnönü gibi liderlerin Partilerinin başında seçime girmeleri 1987 Seçimlerine ayrı bir önem kazandırmıştı                                                                                                           1987 Seçimlerinde 400 olan milletvekili sayısı 450’ye çıkarılmıştı.                                                                                                                                        29 Kasım 1987 tarihinde yapılan Milletvekili erken Genel Seçiminde ANAP yüzde 36 oy oranıyla 292 milletvekili çıkararak, ikinci kez tek başına iktidar olmuştu. SHP yüzde 24 oy oranıyla 99,  DYP ise yüzde 19 oy oranıyla 59 milletvekilliği kazanmıştı.                                                                                                                          Bülent Ecevit'in Genel Başkanı olduğu DSP yüzde 8,5 oy almış,  ancak yüzde 10 barajını aşamadığından dolayı meclis dışında kalmıştı. Bülent Ecevit bu sonucun ardından bir süre siyasetten çekilmişti.                                                                                   

SHP MERSİN 1. BÖLGEDE 1. PARTİ OLMUŞTU.

Mersin Genelinde ANAP % 36, SHP % 34, DYP ise % 17,6 oy almıştı.                        Mersin Merkez ile Tarsus İlçesinden oluşan 1. Bölgede SHP % 37,77 oy oranıyla 1. Parti olmuş, bu sonuçla da; SHP’den Fikri Sağlar, Ekin Dikmen ve Ethem Cankurtaran ile kontenjan Adayı gösterilen İstemihan Talay Milletvekili seçilmişlerdi. .ANAP ise % 36,56 oy oranıyla 1. Bölgede 2 Milletvekilliği kazanmıştı. DYP ise 1. Bölgeden % 13,23 oy almış, ancak milletvekili çıkaramamıştı. SHP, 3 milletvekillinin seçildiği 2. Bölgeden ise aldığı % 26,86 oy oranıyla milletvekili çıkaramamış, 3 Milletvekilliğini de % 35 oy alan ANAP kazanmıştı.                          ANAP’tan Mersin İl bütününde seçilen 5 Milletvekili ise Ali Er, Ali Bozer, Hikmet Biçentürk, Rüştü Kazım Yücelen ve Ali Rıza Yılmaz olmuştu.                                   DYP de 2. Bölgeden % 25, 84 oranında oy almasına rağmen SHP gibi milletvekili çıkaramamıştı.

SOLDA BİRLEŞMEYE SHP DE ÇARE OLAMAMIŞTI.

Doğurgan sol, 1987 Seçimlerinde bu kez de Ecevitlerin DSP’ni ortaya çıkarmıştı. DSP’nin siyasette varlığı nedeniyle solda birleşmeye SHP de çare olamamıştı. 29 Kasım 1987 Seçiminde SHP % 24 oy bandını aşamamış, seçimler sosyal demokratlar için hayal kırıklığı yaratmıştı. SHP, muvazaalı olarak görülen, buçuk parti olarak tanımlanan Halkçı Partinin 6 Kasım 1983 seçimlerinde aldığı % 30,46 oy oranını yakalayamamıştı. SHP ve DSP’nin 1987 Seçimlerindeki % 32,5 olan oy toplamı Halkçı Partinin 1983 yılında aldığı %30,46 olan oy oranını ancak 2 puan farkla geçebilmişti. Bir diğer ifadeyle sosyal demokratlar % 30 oy bandına sıkışıp, kalmışlardı.                                                                                                                   SHP’nin 1987 Seçimlerinde % 24 oy bandını aşamamasının nedenleri araştırılmamış, yanlış nerede diyen olmamış, hatalar sorgulanmamıştı. “Küçük olsun benim olsun diyen zihniyet” SHP’yi koltuk kapma yeri olarak görmüş, Partiyle ilgisi olmayan kesimlerden bolca hayali üyeler yapılmış,  Parti,  bazı kesimlerce Milletvekili, Belediye Başkanı,  Belediye Meclis Üyesi olma basamağı olarak görülmüştü. Bu yanlış zihniyet SHP’nin üye yapısından kaynaklanmıştı. Üye yapısındaki bu çarpıklık ön seçimlerde milletvekili ve belediye meclis üyelikleri sıralamalarının gerçek üye yapısını yansıtmayacak bir biçimde oluşmasına neden olmuştu. Eş-dost, ahbap-çavuş ilişkileriyle sosyal demokrat olmayan sol görüş ve düşünceden uzak akrabalar, yakın dostlar üye yazılmış, ancak yazılan bu üyeler seçimlerde SHP’ye oy dahi vermemişlerdi.    

Devam Edecek

Münif APARI